واژن یک کانال عضلانی و انعطاف‌پذیر است که با غشاهای اعصاب و مخاط پوشانده شده و وظیفه اتصال رحم و دهانه رحم به قسمت خارجی بدن را بر عهده دارد. این عضو حیاتی نقش مهمی در قاعدگی، مقاربت و زایمان ایفا می‌کند. معمولاً وقتی که افراد درباره واژن صحبت می‌کنند، منظورشان «ولو» یا فرج است که شامل قسمت‌های بیرونی دستگاه تناسلی زنان می‌شود. فرج خود از اجزای مختلفی تشکیل شده که از آن جمله می‌توان به لابیا، دهانه واژن، کلیتور و مجرای ادرار اشاره کرد. بر اساس آخرین بروزرسانی مجله خبری healthline مطلب زیر گردآوری شده است.
بخش‌های مختلف واژن و وظیفه آن
۱. دهانه یا دهلیز واژن
دهلیز واژن، بخشی از واژن است که بین مجرای ادرار و مقعد قرار دارد. این ناحیه مهم به خروج خون قاعدگی کمک کرده و همچنین در طول مقاربت جنسی و زایمان نقش دارد.
۲. دیواره واژن
دیواره واژن از بافت عضلانی پوشانده شده که دارای غشای مخاطی مشابه بافت دهان است. این دیواره به دلیل خاصیت کشسانی‌اش، می‌تواند در هنگام رابطه جنسی یا زایمان گسترش یابد. این ویژگی‌ها به زنان کمک می‌کند تا تجربه راحت‌تری داشته باشند.
۳. پرده بکارت
پرده بکارت یا هایمن، یک غشای نازک است که ورودی واژن را احاطه کرده و معمولاً به شکل هلالی است. این غشا اجازه می‌دهد خون قاعدگی از واژن خارج شود و در حین مقاربت یا فعالیت‌های ورزشی ممکن است پاره شود.
۴. محل دخول
محل دخول واژن، فضایی است که بین لابیا مینور و لابیا ماژور قرار دارد. این ناحیه به عنوان ورودی واژن شناخته می‌شود و به طور متوسط فاصله‌ای بین ۸ تا ۱۲ سانتی‌متر از دهانه رحم دارد. بافت‌های نرم و الاستیکی این ناحیه باعث می‌شوند که دخول آسان‌تر و بدون درد احساس شود. این ویژگی‌ها برای بسیاری از زنان باعث ایجاد تجربه‌ای مثبت از رابطه جنسی می‌شود.
بیماری‌ها و حفظ سلامت واژن
بسیاری از خانم‌ها ممکن است در طول زندگی خود با مشکلاتی مانند سوزش، خارش یا علائم جدی‌تر مواجه شوند. در ادامه به بررسی برخی از مشکلات شایع می‌پردازیم:
۱. واژینیت
واژینیت به التهاب واژن ناشی از عفونت اطلاق می‌شود که می‌تواند علائمی نظیر ترشحات، خارش و سوزش ایجاد کند. انواع رایج واژینیت شامل:
- واژینوز باکتریال: عفونت ناشی از رشد بیش از حد باکتری‌ها.
- عفونت مخمر: ناشی از رشد بیش از حد مخمر Candida albicans.
- تریکومونیازیس: بیماری مقاربتی که توسط پارازیت Trichomonas vaginalis ایجاد می‌شود.
۲. واژینیسموس
این عارضه باعث انقباض غیرارادی عضلات واژن می‌شود و ممکن است دخول را دردناک کند. عوامل عاطفی یا آسیب‌های جنسی گذشته می‌توانند به این مشکل دامن بزنند.
۳. بیماریهای مقاربتی
بیماریهای مقاربتی می‌توانند از طریق تماس جنسی منتقل شوند و علائمی مانند ترشحات یا زگیل تناسلی ایجاد کنند.
۴. فیستول واژن
فیستول، تونلی است که دو ارگان را به هم متصل می‌کند و در صورت ایجاد در واژن به آن فیستول وزیکو واژینال می‌گویند.
۵. پرولاپس واژن
پرولاپس زمانی اتفاق می‌افتد که واژن کشیده یا منبسط شود و معمولاً رحم را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۶. سرطان واژن
سرطان واژن نادر است و در مراحل اولیه ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد.
علائم بیماریهای واژن
علائم این بیماری‌ها می‌تواند شامل تغییر در ترشحات، قرمزی، خارش، و خونریزی باشد. در صورت بروز هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای سلامتی واژن
برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها و عفونت‌های واژن، می‌توانید از نکات زیر پیروی کنید:
-
خودداری از دوش واژینال: واژن به طور طبیعی خودش را تمیز می‌کند.
-
استفاده از محصولات بهداشتی بدون عطر: محصولات بی‌بو گزینه مناسبی هستند.
-
تعهد جنسی: استفاده از کاندوم و انجام تست‌های منظم STI اهمیت دارد.
-
تمرینات کگل: این تمرینات به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند.
-
واکسن‌گذاری: درباره واکسیناسیون برای HPV و هپاتیت B با پزشک خود صحبت کنید.
-
چکاپ‌های منظم: برای انجام تست پاپ اسمیر و غربالگری سرطان دهانه رحم به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
آگاهی از آناتومی و عملکرد واژن و درک بیماریهای مرتبط می‌تواند به خانم‌ها کمک کند تا به سلامت خود توجه بیشتری داشته باشند. رعایت نکات بهداشتی و مراجعه منظم به پزشک برای غربالگری، به بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از مشکلات جدی کمک خواهد کرد.
