به گزارش خبرنگار اجتماعی نخ نیوز، با افزایش تشخیصهای ADHD یا همان اختلال کمتوجهی – بیشفعالی در سراسر جهان، یک پرسش مهم مطرح شده است: آیا استفاده روزافزون از دستگاههای دیجیتال میتواند نقشی در این موضوع داشته باشد؟
برای بررسی این موضوع، گروهی از پژوهشگران بیش از ۸۰۰۰ کودک را از حدود ۱۰ تا ۱۴ سالگی مورد مطالعه قرار دادند و از آنها درباره عادات دیجیتالشان پرسیدند. سپس بررسی شد که آیا استفاده از این رسانهها با تغییرات بلندمدت در دو نشانه اصلی ADHD یعنی کمتوجهی و بیشفعالی ارتباط دارد یا نه. مهمترین یافته این بود که استفاده از شبکههای اجتماعی با افزایش تدریجی کمتوجهی مرتبط بود.
براساس گزارش مدیکال اکسپرس، مکانیسم دقیق تأثیر رسانههای دیجیتال بر توجه هنوز مشخص نیست اما دانشمندان علوم اعصاب شناختی میگویند که شبکههای اجتماعی حواسپرتی دائمی ایجاد میکنند و مانع تمرکز پایدار بر یک کار میشوند چرا که حتی اگر خود پیامها حواسپرتکننده نباشند، همین فکر که «آیا پیامی رسیده یا نه» یک حواسپرتی ذهنی ایجاد میکند. این حواسپرتیها تمرکز لحظهای را مختل میکنند و اگر ماهها یا سالها ادامه یابند، ممکن است اثرات بلندمدت نیز داشته باشند.
بازار آرایشی و بهداشتی ایران در مسیر رشد
مدیرکل فرآوردههای آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو با اشاره به روند رو به رشد بازار جهانی این صنعت و توانمندیهای داخلی، بر ضرورت توسعه تولید قراردادی و استفاده هدفمند از ظرفیتهای خالی کارخانهها برای تقویت تولید داخل تأکید کرد.
محمود آلبویه با بیان اینکه حوزه آرایشی و بهداشتی در ایران از نظر تنوع تولید، کیفیت محصولات و رعایت اصول بهینه تولید یا GMP در وضعیت بسیار بالایی قرار دارد، گفت: این صنعت یکی از بخشهای مهم و اثرگذار در اقتصاد سلامت کشور به شمار میرود.
وی افزود: بازار جهانی محصولات آرایشی و بهداشتی در سال ۲۰۲۴ به بیش از ۳۴۰ میلیارد دلار رسیده و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ از ۵۶۰ میلیارد دلار عبور کند. سهم بازار ایران نیز تا سال ۲۰۲۵ حدود ۷ میلیارد دلار برآورد شده که ظرفیت مناسبی برای توسعه تولید داخلی و حضور در بازارهای منطقهای ایجاد میکند.
مدیرکل فرآوردههای آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو با اشاره به فعالیت بیش از یک هزار صنعت – کارخانه در این حوزه اظهار کرد: بخش قابل توجهی از این واحدها از استانداردهای فنی و الزامات کیفی برخوردارند و امکان ورود به تولید بدون کارخانه، تولید قراردادی و برندسازی اختصاصی را دارند. سازمان غذا و دارو نیز در چارچوب ضوابط موجود، از بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای خالی این صنایع حمایت میکند.
آلبویه ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد کارخانجات فعال کشور توان ارائه خدمات تولید قراردادی را دارند و سازمان غذا و دارو در جهت تشویق صنایع برنامهریزی کرده است تا این عدد به ۱۰۰ درصد برسد و تمام ظرفیتهای صنعتی موجود وارد چرخه تولید شوند.
وی سرمایهگذاری در تولید داخلی را سرمایهگذاری برای مردم و آینده اقتصادی کشور دانست و تأکید کرد توسعه تولید قراردادی میتواند ظرفیتهای بلااستفاده کارخانهها را به فرصتهای پایدار اقتصادی و اشتغالزا تبدیل کند.
هشدار نسبت به فلزات سنگین در محصولات آرایشی غیرمجاز
کارشناس مسئول مواد آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو هشدار داد: برخی لوازم آرایشی غیرمجاز موجود در بازار حاوی مقادیر بالاتر از حد مجاز سرب، جیوه و سایر فلزات سنگین هستند و مصرف مداوم آنها سلامت مصرفکنندگان را تهدید میکند.
مریم اسماعیلی، گفت: بررسیهای آزمایشگاهی نشان میدهد برخی لوازم آرایشی فاقد مجوز حاوی فلزات سنگین هستند که میتوانند در مصرف طولانیمدت آثار جبرانناپذیری بر سلامت بدن داشته باشند.
وی افزود: این فلزات از طریق پوست و مخاط وارد بدن میشوند و بهویژه در محصولاتی مانند رژلب، کرمهای سفیدکننده و فرآوردههای مورد استفاده در ناحیه چشم، خطر بروز اختلالات عصبی، آسیبهای کلیوی و مشکلات هورمونی را افزایش میدهند.
اسماعیلی با تأکید بر تشدید نظارتها اظهار کرد: معاونت غذا و دارو با اجرای گشتهای مشترک و جمعآوری محصولات فاقد مجوز، در حال خارج کردن این اقلام از چرخه مصرف است.
وی از شهروندان خواست تنها از لوازم آرایشی دارای شماره پروانه بهداشتی یا کد IRC و خرید از مراکز معتبر استفاده کنند و در صورت مشاهده هرگونه عارضه پوستی یا علائم غیرعادی، مصرف محصول را متوقف کرده و موضوع را به مراکز بهداشتی گزارش دهند.
بخشی از معوقات حوزه درمان در هفتههای آتی پرداخت میشود
معاون درمان سازمان تأمین اجتماعی در یک گفتوگوی تلویزیونی گفت: بخشی از معوقات حوزه سلامت توسط تأمین اجتماعی در هفتههای آتی پرداخت خواهد شد.
شهرام غفاری بیان کرد: میزان بدهی تأمین اجتماعی به کلیه داروخانههای طرف قرارداد کمتر از ۱۰ همت رسیده است و از طرفی شرکت تیپیکو (تولید کننده دارو متعلق به سازمان تأمین اجتماعی) به میزان بدهی تأمین اجتماعی به داروخانهها و حتی بیشتر از آن، از مراکز و بیمارستانهای طرف قرارداد مطالبه دارد.
وی با اشاره به اینکه درآمد تأمین اجتماعی متأثر از فضای اقتصادی کشور است، توضیح داد: ماهانه ۱۰۰ همت درآمد توسط این سازمان ثبت میشود؛ به واسطه آن هزینههای پرداخت حقوق مستمری، درمان، بیمه بیکاری و دیگر موارد تعهداتی صورت میگیرد که در جمع به ۱۲۵ همت ماهانه میرسد.
معاون درمان سازمان تأمین اجتماعی اضافه کرد: این سازمان حدود ۱۵۰ همت مطالبات قطعی شده از جامعه کارفرمایی دارد.
او همچنین تصریح کرد: دولت نیز اخیراً با همراهی مجلس شورای اسلامی ۷۰ همت اوراق مربوطه به مطالبات تأمین اجتماعی را به این سازمان اختصاص داده است که البته به واسطه شرایط کلان اقتصادی، فروش این اوراق با دشواری صورت میگیرد.
غفاری افزود: از محل این اوراق مطالبات ۵ ماهه داروخانهها و دانشگاهها را پرداخت کردهایم و همچنین در هفتههای پیش رو تلاش داریم که مطالبات حدود ۴ تا ۵ ماهه اول اسناد رسیدگی شده مربوط به بخش خصوصی (بیمارستانها و پاراکلینیکها) را پرداخت کنیم.
تحول حکمرانی نظام سلامت با محوریت سلامت الکترونیک هوشمند
علی جعفریان در رویداد «سیستمهای سلامت هوشمند» که در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و با موضوع «هوش مصنوعی در سلامت» برگزار شد، کمبود نیروی انسانی در حوزه سلامت، بروز خطاهای انسانی در فرآیندهای درمانی، نیاز به استفاده از دادههای عظیم (Big Data) و ضرورت افزایش سرعت و دقت خدمات را از مهمترین دلایل استفاده از هوش مصنوعی در نظام سلامت برشمرد.
وی با اشاره به گستره وسیع کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه سلامت، اظهار کرد: پیشگیریهای کلان برای پیشبینی همهگیریها، پیشگیریهای فردمحور با استفاده از پوشیدنیهای هوشمند و همچنین دستیارهای هوشمند شخصی که امکان طراحی برنامههای غذایی و مراقبتی اختصاصی را فراهم میکنند، از نمونههای کاربرد ساده اما مؤثر هوش مصنوعی هستند.
مشاور عالی وزیر بهداشت، کاربرد هوش مصنوعی در حوزه تشخیص و درمان را بسیار مهم دانست و گفت: در بخشهایی مانند پاتولوژی و رادیولوژی، هوش مصنوعی میتواند به شکل چشمگیری دقت و سرعت تشخیص را افزایش دهد. همچنین در آینده، برنامههای درمانی بهصورت کاملاً شخصیسازیشده و متناسب با ویژگیهای هر فرد طراحی خواهد شد.
به گفته جعفریان، جراحیهای روباتیک مبتنی بر هوش مصنوعی نیز در آینده نقش پررنگتری در ارائه خدمات سلامت ایفا خواهند کرد.
وی با اشاره به نقش هوش مصنوعی در صنعت داروسازی، تصریح کرد: استفاده از این فناوری در طراحی و ساخت دارو، مدلسازی مولکولی، توسعه پیشبالینی، درمانهای شخصیسازیشده، پایش پس از فروش دارو و بهویژه هوشمندسازی زنجیره توزیع دارو، میتواند به شناسایی موارد مشکوک، کاهش هزینهها و افزایش کارایی منجر شود.
مشاور عالی وزیر بهداشت همچنین به کاربردهای گسترده هوش مصنوعی در آموزش پزشکی اشاره کرد و گفت: آموزش مجازی انطباقی، طراحی کوریکولومهای شخصیسازیشده، شبیهسازیهای هوشمند و استفاده از سیمولاتورها، نقش مهمی در ارتقای مهارت فراگیران حوزه سلامت دارد.
جعفریان با تأکید بر ظرفیتهای هوش مصنوعی در ارتقای سلامت عمومی جامعه افزود: افزایش آگاهی عمومی از طریق نرمافزارهای خودمراقبتی، راهاندازی رصدخانه سلامت برای پیشبینی شیوع بیماریها، طراحی نظام ارجاع هوشمند، توسعه بیمارستانهای هوشمند و ایجاد نظام بیمهای کارآمد بدون اسناد فیزیکی، از جمله کاربردهای مهم این فناوری است.
وی با اشاره به گستردگی مراکز ارائهدهنده خدمات سلامت در کشور گفت: در حال حاضر حدود ۱۲۰۰ بیمارستان، ۷ هزار درمانگاه، ۱۹ هزار داروخانه و ۷۵ هزار مطب پزشکی در کشور فعال هستند و بیش از ۱۶۰۰ شرکت نرمافزاری در این حوزه فعالیت میکنند.
مشاور عالی وزیر بهداشت تحول دیجیتال را ضرورتی اجتنابناپذیر در نظام سلامت دانست و خاطرنشان کرد: دسترسی برخط به سوابق بیمهشدگان، احراز هویت و استحقاقسنجی بیمهای، حسابداری و حسابرسی برخط، کاهش بوروکراسی اداری و تحلیل دادههای عظیم برای پیشبینی الگوهای بیماری در سطوح مختلف، از مهمترین دستاوردهای تحول دیجیتال است.
وی در پایان با تشریح «برنامه تحول حکمرانی نظام سلامت با محوریت سلامت الکترونیک هوشمند» گفت: اصلاح حکمرانی سلامت، طراحی معماری یکپارچه دادههای سلامت، بازطراحی مقررات و حاکمیت دادهها، اصلاح نظام ارجاع و پزشکی خانواده مبتنی بر پرونده الکترونیک سلامت و بازطراحی نظام پرداخت یارانهها از اهداف این برنامه است.
جعفریان از طراحی ۸ پروژه پیشران برای تحقق این برنامه خبر داد که شامل توسعه خودمراقبتی و ارتقای سواد سلامت، طراحی نظام ارجاع هوشمند، ایجاد رصدخانه سلامت کشور، تبدیل دادههای سلامت به دانش عملیاتی، هوشمندسازی زنجیره تأمین دارو و تجهیزات یارانهای، استقرار نظام پرداخت هوشمند (DRG)، طراحی بیمارستان هوشمند بهرهور و یکپارچهسازی رسیدگی برخط بیمههای پایه و تکمیلی میشود.
