به گزارش خبرنگار اجتماعی نخ نیوز، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد نرخ باسوادی در ایران طی چهار دهه گذشته جهشی چشمگیر داشته است؛ به‌گونه‌ای که از ۴۷.۵ درصد در سال ۱۳۵۵ به حدود ۹۷ درصد در سال‌های اخیر رسیده است.
در این میان، نرخ باسوادی زنان ۲.۵ برابر رشد کرده و سطح سواد در مناطق روستایی نیز به شکل قابل توجهی افزایش یافته است.
مسئولان حوزه سوادآموزی اعلام کرده‌اند: در زندان‌ها کلاس‌های سوادآموزی فعال است و حتی برای آموزش اتباع خارجی نیز اقداماتی در حال اجراست. با این حال، همچنان ۱۸ میلیون نفر از جمعیت کشور در گروه بی‌سوادان و کم‌سوادان قرار دارند.
همچنین حدود ۴۵۰ هزار بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی وجود دارد که هر سال بر این تعداد افزوده می‌شود؛ موضوعی که به گفته کارشناسان ضرورت تقویت و ارتقای مأموریت‌های نهضت سوادآموزی را دوچندان می‌کند.
جامعه هدف نهضت سوادآموزی شامل افراد بی‌سواد، کم‌سواد و کسانی است که تمایل به گذراندن دوره‌های آموزشی دارند و در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال قرار می‌گیرند.
کارشناسان تأکید می‌کنند عوامل اقتصادی و اجتماعی خانواده همچون سطح سواد والدین و وضعیت اقتصادی نقش مستقیم در ادامه تحصیل کودکان دارد و کودکان خانواده‌های کم‌درآمد یا با والدین کم‌سواد احتمال بیشتری دارد که ترک تحصیل کنند.
بر اساس داده‌های یونسکو، نرخ باسوادی افراد ۱۵ سال به بالا در ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۰) بین ۸۶ تا ۸۹ درصد بوده که نزدیک به متوسط جهانی (۸۷ درصد) و بالاتر از میانگین منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (۸۰ درصد) است. با این حال، آمار هزینه-درآمد خانوار سال ۱۴۰۲ نرخ باسوادی ایران را ۸۵ درصد نشان می‌دهد.
تحلیل روندهای جهانی حاکی از آن است که رشد باسوادی در ایران مشابه روند جهانی و بالاتر از منطقه خاورمیانه است، اما نسبت به کشورهای همسایه همچون ترکیه، آذربایجان و ارمنستان پایین‌تر است و ایران هنوز به مرحله ریشه‌کنی بی‌سوادی نرسیده است.
بررسی‌های داخلی نشان می‌دهد روند نزولی بی‌سوادی در شهرها و روستاها طی ۱۳ سال اخیر ادامه داشته، اما همچنان اختلاف حدود ۱۰ درصدی میان شهر و روستا وجود دارد.
در عین حال، نرخ بی‌سوادی در روستاها طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ روندی صعودی داشته که کارشناسان آن را به پیامدهای همه‌گیری کرونا و موج جدید بازماندگی از تحصیل نسبت می‌دهند.
