کارشناس مسائل شبه قاره با اشاره به قطعنامه شورای امنیت درباره نحوه تعامل با طالبان و موضع‌گیری رسمی حکومت سرپرستی افغانستان در این زمینه اظهار داشت: طالبان وقتی موضع می‌گیرد یعنی نمی‌خواهد کسی در نوع حکومت داری‌اش دخالت کند. از طرفی شورای امنیت با تصویب قطعنامه‌ای قصد دارد شرایط را بهتر مدیریت کند، اما مشکل افغانستان باید ساختاری حل و فصل شود.
به گزارش نخ نیوز، شورای امنیت سازمان ملل با ارائه پیش‌نویس ژاپن و امارات متحده عربی قطعنامه چگونگی تعامل با حاکمیت موقت افغانستان را با ۱۳ رأی از ۱۵ رأی به تصویب رساند که براساس اعلام معاون دیدبان حقوق بشر یکی از اهداف این قطعنامه ادغام مجدد کامل افغانستان در جامعه جهانی است، مشروط بر اینکه «طالبان» به تعهدات خود بر اساس قوانین بین‌المللی عمل کند.
براساس آن‌چه پیشنهاد دهندگان مطرح کردند این قطعنامه روند مشخص شده در ارزیابی مستقل در مورد افغانستان، از جمله از طریق ایجاد یک نماینده ویژه سازمان ملل برای ترویج اجرای توصیه‌های ارزیابی، را دنبال می‌کند. همچنین تاکید می‌کند که هدف از این روند، صلح افغانستان در داخل و با کشورهای همسایه آن، ادغام کامل دوباره در جامعه بین‌المللی، با مشارکت امن، کامل، برابر و معنادار زنان افغان است.
این قطعنامه از دبیر کل سازمان ملل در خواست می‌کند تا با مشورت اعضای شورای امنیت و سایر بازیگران مرتبط با افغانستان، نماینده ویژه‌ای برای افغانستان تعیین کند.
«پیرمحمد ملازهی» در گفت‌وگو با نخ نیوز در تحلیل خود از قطعنامه شورای امنیت درباره نحوه تعامل با حاکمیت فعلی افغانستان اظهار داشت: در این مورد دو مساله وجود دارد؛ درباره اینکه چرا جامعه بین‌الملل به‌خصوص سازمان ملل به دنبال پیدا کردن راه حلی برای افغانستان است؟، از سوی دیگر جامعه جهانی هنوز حکومت فعلی افغانستان را به رسمیت نشناخته است و از این منظر سازمان ملل در تلاش است تا راه میانه‌ای را برای به رسمیت شناختن امارت اسلامی افغانستان بیابد.
وی افزود: اما در نظر داشته باشیم طالبان زیر بار این نوع نگاه نمی‌رود که حکومتی با مشارکت تمام اقوام تشکیل دهد و یا اینکه مسائل قومی را حل‌وفصل کند و تاکنون نیز شرایط را به شکلی پیش برده که انفرادی وارد عمل شود.
این کارشناس مسائل افغانستان همچنین بیان کرد: از سوی دیگر رقابت کشورهایی مانند چین، ژاپن و… برای نفوذ در افغانستان شدت گرفته، چینی‌ها به طور جدی وارد عمل شده‌اند، برایشان تفاوتی نمی‌کند چه نوع حکومتی در افغانستان سر کار است؛ دیکتاتوری باشد یا خیر، اسلامی باشد یا غیر اسلامی آن‌ها براساس منافع خودشان حرکت می‌کنند لذا با همین نگاه به افغانستان خیلی نزدیک شده و قراردادهای متعددی را امضا کره‌اند.
ملازهی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از کشورها به نوعی امارت اسلامی را به رسمیت شناخته‌اند، برخی دیگر از کشورها نیز به دنبال سرمایه‌گذاری در افغانستان هستند، از طرفی کشورهای اروپایی و یا آمریکا نیز در حاشیه تلاش دارند تا خود را تثبیت کنند، لذا با وجود تمام رقابت‌های سیاسی و اقتصادی که در مورد افغانستان وجود دارد کشورها نمی‌خواهند تمام منابع زیرزمینی و معدنی در اختیار چینی‌ها قرار گیرد زیرا پس از آن دیگر به کسی اجازه ورود و یا سرمایه‌گذاری در این کشور را نخواهد داد.
پس از تصویب این قطعنامه، وزارت امور خارجه حکومت سرپرستی افغانستان در بیانیه‌ای نسبت به قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل درباره تعیین نماینده ویژه برای افغانستان واکنش نشان داد و ابراز ناراحتی کرد.
وزارت خارجه امارت اسلامی افغانستان در این بیانیه یادآور شد که شورای امنیت با وجود درخواست زمان، بحث و توضیح بیشتر در خصوص ارزیابی هماهنگ‌کننده ویژه توسط دو عضو دائمی و بدون مشورت با حکومت افغانستان این قطعنامه را تصویب کرد.
در ادامه این بیانیه آمده «حکومت افغانستان بار دیگر تکرار می‌کند که تعیین نماینده دیگر برای افغانستان با توجه به ماموریت ویژه نماینده سازمان ملل در امور افغانستان (یوناما)، امری غیرضروری محسوب می‌شود، زیرا که افغانستان کشوری در حال جنگ نیست و اکنون در آن حکومتی مرکزی حاکم است که منافع کشور را حفظ کرده و می‌تواند وظایفش را انجام دهد و از توانایی مدیریت مسائل از طریق مکانیزم‌های دوجانبه و چندجانبه برخوردار است.
گفتنی است که نمایندگان ویژه، در تاریخ معاصر افغانستان و جهان، نه‌تنها نتوانسته‌اند هیچ درگیری را حل کنند، بلکه با تحمیل نسخه‌های بیگانه، وضعیت را پیچیده‌تر کرده اند.
درحالی که از تمامی تلاش‌های مثبت سازمان ملل متحد برای تعامل قوی‌تر و گسترده‌تر با افغانستان استقبال می‌کنیم، رویکرد ما در نهایت مبتنی بر باورهای مذهبی تغییرناپذیر، ارزش‌های فرهنگی و منافع ملی مردم افغانستان خواهد بود.
بر همین اساس، از سازمان ملل متحد می‌خواهیم که در تصمیم‌گیری های مربوط به افغانستان واقعیت‌های موجود را در نظر گرفته و در تصمیم گیری ها تحت تأثیر هیچ طرفی قرار نگیرد.»
ملازهی درباره موضع‌گیری و واکنش طالبان نسبت به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل اظهار داشت: طالبان وقتی موضع می‌گیرد یعنی نمی‌خواهد کسی در نوع حکومت‌داری‌اش دخالت کند. از طرفی وقتی سازمان ملل برای کشوری نماینده ویژه تعیین می‌کند، اغلب در ارتباط با کشورهایی است که اعتماد به آینده آن‌ها وجود ندارد، بنابراین موضع‌گیری و واکنش طالبان از این زاویه است. لذا شورای امنیت برای این هدف نماینده ویژه تعیین می‌کند تا شرایط را بهتر مدیریت کند اما مشکل افغانستان ساختاری باید حل و فصل شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر طالبان بر کشور مسلط شده است، گفت: می‌بینیم که سه گروه در امور مرتبط با افغانستان در حال فعالیت می‌باشند، یک گروه جبهه نجات هستند که ارتشی‌های سابق در افغانستان را تشکیل می‌دهند و حدود ۳۰۰ هزار نیرو داشتند که در حال برنامه‌ریزی و جمع و جور کردن هستند. گروه دیگر جبهه مقاومت ملی با رهبری احمد مسعود هستند و گروه سوم نیز حلقه آنکارا هستند که سیاستمداران سابق مانند محقق و ربانی آنجا جمع شده‌اند.
اخیرا وزارت خارجه قزاقستان اعلام کرد که این کشور دیگر طالبان را یک سازمان ممنوعه تلقی نمی‌کند و سخنگوی وزارت خارجه این کشور نیز خاطرنشان کرد که ما به‌طور منظم فهرست ملی سازمان‌های تروریستی که در قزاقستان ممنوع هستند را به‌روزرسانی می‌کنیم. تصمیم گرفته شد تا به تبعیت از سازمان ملل متحد، نام جنبش طالبان از این فهرست حذف شود.
وی یادآور شد: شورای امنیت سازمان ملل در هیچ یک از قطعنامه‌های خود طالبان را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی نکرده است.
ملازهی کارشناس مسائل شبه قاره همچنین درباره حذف نام طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی از سوی قزاقستان گفت: قزاقستان به سمت شناسایی طالبان پیش می‌رود ضمن اینکه تلاش می‌کند همبستگی‌اش را با روس‌ها تقویت کند. البته به تدریج سیاست روس‌ها در افغانستان روشن‌تر می‌شود تا چند وقت پیش در جایگاه مخالفان صحبت می‌کردند اما اکنون سخنگوی پوتین مواضع متفاوتی را مطرح می‌کند لذا روس‌ها این آمادگی را دارند تا در مورد طالبان به یک جمع بندی برسند. به نظر می‌رسد اقدام قزاقستان برای حذف طالبان از لیست سازمان‌های تروریستی با هدایت روس‌ها انجام شد.
وی در ادامه با بیان اینکه ایران یکی از همسایگان مهم افغانستان است به شرطی که تحت تاثیر سیاست‌های پاکستان قرار نگیرد، اظهار کرد: متاسفانه برداشت شخصی‌ام این است پاکستانی‌ها تلاش می‌کنند مشکلات خود را به طرف ایران و طالبان سوق دهند، اما ایران باید سیاست مستقلی در پیش بگیرد و واقعیت این است باید با طالبان کار کند.
این کارشناس مسائل افغانستان خاطرنشان کرد: امروز طالبان تسلط کامل بر کشور پیدا کرده و مخالفانش در موقعیتی نیستند که به شکلی جدی خطری برای امارت اسلامی باشند، علاوه بر این از طرفی طالبان در این مدت نظر افکار عمومی را هم جلب کرده است؛ در زمان اشرف غنی و کرزای اشخاص نمی‌توانستند با امنیت از این شهر به آن شهر بروند، امنیتی وجود نداشت اما اکنون امنیت نسبی را برقرار کرده‌اند.
ملازهی در پایان افزود: از نظر اقتصادی هم به رغم اینکه منبع در آمدی به شکل مشخص ندارند، اما خیلی خوب شرایط اقتصادی را کنترل می‌کنند. در واقع طالبان بر خلاف نگاه ایدئولوژیک- قومی این مسائل را مدیریت کرده و در این مدت تجربه سیاسی هم پیدا کرده و بخش سیاسی متفکری دارند که مسائل را بررسی می‌کنند. با این شرایط به تدریج کشورهای مختلف به سمت شناسایی طالبان می‌روند.
