آمریکا، استرالیا و انگلیس از جزئیات برنامه‌های ارسال زیردریایی‌هایی اتمی به کانبرا تحت پیمان سه‌جانبه آکوس پرده برداشتند؛ اقدامی که واکنش تند چین را به دنبال داشته و واشنگتن و لندن را به نادیده گرفتن مسئولیت‌هایشان به عنوان قدرت‌های هسته‌ای و اعضای “پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای” متهم کرده است.
به گزارش نخ نیوز، به نقل از خبرگزاری رویترز، جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا، ریشی سوناک، نخست‌وزیر انگلیس و آنتونی آلبانیز، نخست وزیر استرالیا روز دوشنبه در پایگاه دریایی “پوینت لوما” در سن دیگو از برنامه‌هایشان برای زیردریایی‌های جدید “اس‌اس‌ان-آکوس” خبر دادند که قرار است در انگلیس و استرالیا با فناوری آمریکا ساخته شود و تقریبا تا اواخر دهه ۲۰۳۰ یا اوایل دهه ۲۰۴۰ تحویل داده خواهند شد.
ریشی سوناک این اقدام را “شراکتی قدرتمند” خواند و گفت: برای اولین بار این اقدام بدین معنی خواهد بود که سه ناوگان زیردریایی در سرتاسر اقیانوس اطلس و آرام با یکدیگر همکاری خواهند کرد و این مسئله اقیانوس‌های ما را برای دهه‌های آینده آزاد نگه می‌دارند.
در بیانیه مشترک این سه کشور آمده است: تحت این پیمان، ایالات متحده آمریکا قصد دارد تا اوایل دهه ۲۰۳۰ سه زیردریایی اتمی کلاس ویرجینیا به استرالیا بفروشد. انگلیس اولین زیردریایی‌های اس‌اس‌ان-آکوس را اواخر دهه ۲۰۳۰ تحویل خواهد داد و استرالیا احتمالا اوایل دهه ۲۰۴۰ آن‌ها را دریافت خواهد کرد. این تجهیزات توسط فناوری BAE و رولز-رویس ساخته خواهد شد.
آنتونی آلبانیز به نوبه خود عنوان داشت: پیمان آکوس بیانگر بزرگترین سرمایه‌گذاری بر روی توانایی دفاع استرالیا در تاریخ ما است و این امر موجب تحکیم امنیت ملی استرالیا و ثبات در منطقه خواهد شد.
اما این قرارداد به لحاظ مالی برای استرالیا بسیار سنگین خواهد بود و هزینه آن تا سال ۲۰۵۵ به ۳۶۸ میلیارد دلار استرالیا (۲۴۵ میلیارد دلار) تخمین زده می‌شود؛ اما این درحالیست که آلبانیز از این مخارج دفاع کرد و گفت: این فقط یک برنامه امنیتی و دفاعی نیست، بلکه برنامه اقتصادی هم محسوب می‌شود.
جو بایدن در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا درخصوص واکنش چین نسبت به پیمان آکوس نگران است، گفت: «خیر. انتظار دارم به زودی با شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین گفت‌وگو کنم.» اما این رئیس‌جمهور آمریکا به تاریخ این گفت‌وگو احتمالی اشاره نکرد.
برنامه استرالیا جهت خرید زیردریایی‌های اتمی از آمریکا خشم و انتقاداتی را از سوی چین به دنبال داشته است و در عین حال پکن، واشنگتن و لندن را به نادیده گرفتن مسئولیت‌هایشان به عنوان قدرت‌های هسته‌ای و اعضای “پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای” متهم کرد.
براساس گزارش راشا تودی، نماینده چین در سازمان ملل امروز (سه‌شنبه) در رشته توییت‌هایی گفت: این برنامه زیردریایی‌های هسته‌ای اقدامی آشکار درباره ایجاد خطرات هسته‌ای است و سیستم بین‌المللی عدم اشاعه هسته‌ای را تضعیف و صلح و ثبات در منطقه را تهدید می‌کند به رقابت تسلیحاتی دامن می‌زند.
این دیپلمات چینی با اشاره به “استانداردهای دوگانه” آمریکا و انگلیس افزود: طنز تلخ آکوس این است که دو قدرت هسته‌ای که ادعا می‌کنند بالاترین استاندارهای عدم اشاعه هسته‌ای را رعایت می‌کنند، در حال انتقال مقادیر زیادی از تسلیحات با سطح بالایی از اورانیوم غنی‌شده به یک کشور غیرهسته‌ای هستند. چنین اقدامی به طور آشکار اهداف “پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای” را نقض می‌کند.
